Huidaandoeningen en routines
Gevoelige huid
Rode plekken, een branderig gevoel, jeuk, een gespannen huid − een eenduidige definitie van een gevoelige huid is er niet. Het subjectieve gevoel speelt hier ook een belangrijk rol.
Rosacea moet altijd dermatologisch worden onderzocht en zo nodig behandeld. In het geval van rosacea is het zinvol om je dagelijkse huidverzorging enigszins aan te passen. Meer informatie vind je in ons artikel.
Informatie gecontroleerd en opgesteld in samenwerking met biochemicus Dr. S. Schunter uit München.
Huidverzorging kan verlichting en ondersteuning bieden bij verschillende huidaandoeningen en huidziekten. In het geval van een huidziekte of als er een vermoeden daartoe bestaat, heeft een bezoek aan een arts altijd prioriteit. De reden hiervoor is dat alleen dermatologen een medisch valide diagnose mogen stellen en indien nodig de juiste medicamenteuze behandelingen mogen starten.
Rosacea is een chronische huidziekte die vooral in het gezicht voorkomt, vaak met symmetrische vormen. Andere lichaamsdelen worden slechts zelden aangetast. Rosacea is niet besmettelijk, men vermoedt dat het genetisch bepaald is. In Duitsland lijdt ongeveer 4% van de volwassenen aan rosacea. Niet voor niets wordt er inderdaad gesproken van ‘lijden’. Dit komt omdat rosacea behoorlijk opvalt, vooral in de latere stadia van de ziekte, en daarom erg vervelend kan zijn voor de mensen die ermee te maken hebben. In het beginstadium of zelfs in het voorstadium kan rosacea heel onopvallend zijn, waardoor sommigen zich vaak niet eens realiseren dat hun steeds weer opduikende rode plekken mogelijk rosacea kunnen zijn.
De symptomen van rosacea treden meestal in golven op. De symptomen zijn afhankelijk van de ernst en het stadium van de ziekte. Meer over de verschillende stadia vind je in onze veelgestelde vragen over rosacea ‘Wat zijn de verschillende stadia van rosacea?’
Als je vermoedt dat je rosacea hebt, moet je eerst een specialist raadplegen. Artsen kunnen een definitieve diagnose stellen en, afhankelijk van het stadium, ook therapeutische maatregelen voorstellen voor de behandeling van rosacea. Maatregelen variëren van verschillende medicijnen tot een behandeling met laser. Maar zelfs die maatregelen kunnen personen met rosacea niet volledig genezen.
Naast dermatologische behandelingen kun je ook zelf actief worden. Als je ervoor zorgt dat je bepaalde triggers vermijdt (bijvoorbeeld zon, hitte, alcohol, nicotine, stress), kun je het proces vertragen en het terugkeren van rosacea verminderen. Er zijn ook een paar punten die het overwegen waard zijn als het gaat om huidverzorging.
Vooral de symptomen bij milde rosacea kunnen goed worden tegengewerkt met de juiste huidverzorging. Soms kan de ziekte zelfs tot stilstand worden gebracht. Dit zijn de belangrijkste punten:
De oorzaak van rosacea wordt nog steeds niet volledig begrepen. Men vermoedt dat het een stoornis is die genetisch bepaald is en waarbij de vorming van nieuwe bloedvaten wordt beïnvloed. Ook denkt men dat er een relatie is met andere factoren (immuunsysteem, microbioom of neurologische aspecten).
Hoewel er tot op heden weinig bekend is over de oorzaken zelf, zijn er in ieder geval enkele triggers en risicofactoren die de ontwikkeling van rosacea kunnen bevorderen:
Couperose en rosacea worden vaak gezien als dezelfde aandoening, deels omdat de twee huidziekten gedeeltelijk op elkaar lijken. In feite zijn de grenzen tussen couperose en rosacea vaak moeilijk te trekken – vooral in het vroege stadium van rosacea. In principe zijn couperose en rosacea echter verschillende ziekten met verschillende oorzaken. Terwijl rosacea een chronische ontstekingsziekte van de huid is, wordt couperose voornamelijk veroorzaakt door zwak bindweefsel.
Toch kunnen couperose en rosacea tegelijkertijd opduiken: als de verzwakking van het bindweefsel en de bloedvaten bij couperose voortschrijdt, kunnen bijvoorbeeld ontstekingen tot veranderingen in de huid leiden. Deze ontsteking is kenmerkend voor rosacea en daarom wordt couperose soms beschouwd als een vroege vorm van rosacea. Couperose leidt echter niet noodzakelijkerwijs tot rosacea.
Preventieve maatregelen zoals het vermijden van bekende triggers, een aangepaste levensstijl en een huidverzorging die weinig irritatie veroorzaakt, zijn bijzonder nuttig om rode plekken tegen te gaan.
Als je last hebt van acute rode plekken, kunnen huismiddeltjes zoals kompressen met zwarte thee ook helpen. De looistoffen die de thee bevat hebben een adstringerend effect op de huid en de bloedvaten. Ze hebben ook een verzachtend en ontstekingsremmend effect en stimuleren de wondgenezing. Ook sommige huidverzorgingsproducten bevatten stoffen met een adstringerend effect. Daarnaast zijn er veel producten die specifiek zijn ontwikkeld voor rosacea en bedoeld zijn om rode plekken tegen te gaan.
Naast huidverzorgingsproducten kan ook make-up een cosmetisch hulpmiddel zijn bij rosacea, dat je kunt gebruiken om rode plekken te bedekken of te verbergen. Make-up kun je het beste aanbrengen met je vingers of een sponsje; kwastjes kunnen bij rosacea een irriterend effect hebben.
Voorfase: rosacea-diathese
De kenmerkende rode plekken op de huid, ook bekend als ‘flushing’, treden plotseling op en verdwijnen relatief snel. Meestal zijn het de wangen, neus, kin en het midden van het voorhoofd waar de plekken ontstaan. Afhankelijk van individuele factoren kunnen de rode plekken zich ook uitbreiden naar de hals, borst of nek.
Velen die getroffen worden associëren deze rode plekken in de voorfase vaak niet met rosacea. Als je steeds weer terugkerende rode plekken in je gezicht opmerkt, kan het raadzaam zijn om deze door een dermatoloog te laten controleren.
Stadium I: erythemateuze teleangiectatische rosacea
Toegegeven, de naam is niet makkelijk uit te spreken. Het is veel eenvoudiger om dit stadium te herkennen aan de tekenen en symptomen: de rode plekken blijven aanwezig en gaan in tegenstelling tot bij de voorfase niet weg. Er kunnen ook zichtbare adertjes ontstaan, vooral in het gebied rond de wangen. Maar dit stadium is niet alleen een cosmetisch probleem. De huid kan nu gaan branden, jeuken, steken en is vaak droog en schilferig.
Stadium II: papulopustuleuze rosacea
In dit stadium van de huidziekte verschijnen er naast blijvende rode plekken nu ook blaasjes en kleine knobbeltjes. Soms hoopt zich hier vocht op (lymfoedeem). De symptomen van dit stadium verdwijnen vaak pas na enkele weken en worden in eerste instantie vaak verward met acne – vandaar de naam ‘acne rosacea’ die vroeger ten onrechte werd gebruikt.
Stadium III: glandulaire hyperplastische rosacea
Het laatste stadium van de ziekte is zeer karakteristiek door de verschijning van heuse gezwellen. Dit zien we met name bij mannen. De psychologische belasting die wordt veroorzaakt door deze vorm van rosacea, beter bekend als ‘knol- of aardappelneus’ (rhinophyma in medische termen), is immens voor degenen die hiermee te maken hebben.
"Wie begrijpt hoe cosmetische bestanddelen te werk gaan, zet de eerste stap richting een effectieve huidverzorging", aldus biochemicus Dr. S. Schunter. Ze vindt het als gepromoveerd biochemicus leuk om chocola te maken van de vaak cryptische lijsten met bestanddelen van huidverzorgingsproducten: wat zit erin en hoe werkt het. Zij is ervan overtuigd: met deze kennis kun je voor elk huidtype en elke toestand van je huid de juiste verzorging bepalen.
Bibliografie